Milli Uzay Programı

Cumhurbaşkanı Erdoğan, “2023 sonunda yakın dünya yörüngesinde ateşleyeceğimiz kendi milli ve özgün hibrit roketimizle Ay’a ulaşarak sert iniş gerçekleştireceğiz” açıklamasında bulundu, çarşı karıştı.

Erdoğan’ın Milli Uzay Programı açıklamasından sonra toplumun ne kadar bölündüğüne bir kez daha şahit olduk; bir yandan muhalefetin alay konusu yapması, diğer taraftan sosyal medyada projenin karikatürlere kadar düşmesi.

Devlet erki milli projelerde siyaseten paylaşım içinde olmadığından açıklanan programlarda yalnız kalmaya devam ediyor. Her ülkenin hayalidir uzaya gitmek, lakin bu o kadar da kolay değildir.

Havacılığın geliştiği yıllarda ilk insansız roket, Haziran 1944 yılında Almanlar tarafından gönderildi. Sonrasında insanlı uçuşlar 12 Nisan 1961 yılında Sovyetler tarafından Vostok-1 aracıyla Yuri Gagarin ile dünya yörüngesine ulaşıldı. Aradan geçen zamanda teknoloji öylesine gelişti ki uzay boşluğu uydu çöplüğüne döndü.

I. Dünya Savaşı sonrasında 1947 yılında önerilen ve 1948-1951 yılları arasında uygulanmaya konmuş ABD kaynaklı Marshall Planı sonrasında Türkiye üretim hızını düşürürken, tüketim konusunda rekor kırdı, ne yazık ki kırmaya da devam ediyor.

Teknoloji üretiminde ülke olarak ciddi bir pazar durumundayız. Neredeyse her ürünü ithal ediyoruz, hele ki havacılık konusunda. Son dönemde İHA, F-35 ve S-400 projelerinde büyük bir teknoloji açılımı gerçekleştirilmek istense de İHA hariç her iki proje rafa kalkmış durumda.

Türkiye uzay çalışmalarında genellikle hizmet alımı ile projeleri hayata geçirmeye çalışıyor, yani bu konuda da ithalatçıyız.

Dünyada uzay çalışmaları, 22 üyesi bulunan Avrupa Uzay Ajansı (ESA) tarafından takip ediliyor. Türkiye, 2004 yılında TÜBİTAK ile ESA arasında işbirliği anlaşması imzalamasına rağmen üye olmadı.

Uzay çalışmalarında en fazla bütçe, 23 milyar dolarla NASA’da… Ardından Çin 8 milyar dolar, ESA 6 milyar Euro, Hindistan 2 milyar dolar, Rusya 1,7 miyar dolar ve Almanya 1,1 milyar Euro. Türkiye ise Milli Uzay Projesinden önce 38 milyon TL ayırıyordu, sanıyorum şimdi bu rakam artacaktır.

Uzay çalışmaları silahlanmadan daha pahalı bir alan. Uzmanların sosyal medyada paylaşımlarına bakınca Erdoğan’ın açıkladığı projenin maliyeti yaklaşık 115 milyar dolar, süresi ise on yıl.

Cumhurbaşkanı Erdoğan açıklamasında, 2023 yılında Ay’a iniş gerçekleştirileceğini söyledi. Kısacası iki yıl sonra uzaydayız, fakat bilim adamları aynı görüşte değil. İnancımız tam, en azından bu projede ayaklarımız yere bassın istiyorlar.

Gerçi maliyeti ne kadar büyük olursa olsun, Türkiye beşten büyükse; “İstikbal göklerdedir.”

Bu işler o kadar kolay değil; iki yılda olmayacak işlerden herkes sıkıldı, benden söylemesi.