Türk Oftalmoloji Derneğinden ‘kök hücre tedavisi’ uyarısı

Türk Oftalmoloji Derneği (TOD) Merkez Yürütme Kurulu, henüz deneysel aşamada olan gözlere yönelik kök hücre tedavileriyle ilgili uyarılarda bulunurken, Sağlık Bakanlığı onaylı olmayan tedavilerin tehlikeli olabileceğine dikkati çekti.

​​​​​​​TOD Merkez Yürütme Kurulundan yapılan açıklamada, güncel tedavi yöntemlerinden yarar göremeyen ve kalıcı görme kaybına yani körlüğe neden olabilen çeşitli retina hastalıkları bulunduğuna değinildi.

Tedavi edilemeyen retina hastalıklarının başında genellikle 50 yaşından sonra ortaya çıkan ve sarı nokta hastalığı olarak bilinen “kuru tip yaşa bağlı makula dejenerasyonu”nun geldiği, kalıtsal olarak görülen makula hastalıklarının etkin tedavisi olmadığı ve en sık görülenlerin de tavuk karası veya gece körlüğü olarak bilinen retinitis pigmentoza ve Stargardt hastalığı olduğu anlatılırken, Best hastalığı, Leber konjenital amarozisin de tedavisi olmayan kalıtsal retina hastalıklar arasında yer aldığı kaydedildi.

Söz konusu hastalıkların tedavisi için deneysel ve erken evre klinik çalışma aşamasında olan araştırmaların bulunduğunu ve kök hücre tedavisinin, etkinliği araştırılan yeni yöntemlerden biri olduğu paylaşılan açıklamada, şu uyarılara yer verildi:

“Kök hücre tedavisi ile ilgili araştırmalarda yüz güldürücü sonuçlar alınmış olsa da çalışmalar henüz tamamlanmamıştır. Bu nedenle günümüzde retina hastalıklarında kök hücre tedavisi rutin klinik uygulamalar arasında değildir. Uygulanan tedavilerin Sağlık Bakanlığı ve Etik Kurul onaylı olması gereklidir. Şu ana kadar ülkemizde ve dünyada sağlık otoriteleri onaylı bazı öncü kök hücre araştırmaları vardır. Ancak Sağlık Bakanlığı onaylı olmayan tedaviler, etkisiz hatta tehlikeli olabilir. Tıbbi literatürde onaysız kök hücre tedavileri ile görme yetisini büyük ölçüde kaybetmiş olgular yayımlanmıştır.”

“Sağlık kuruluşlarının umut verici açıklamalarda bulunması yasak”

Türkiye’de kök hücre tedavilerinin, Sağlık Bakanlığı Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu (TİTCK) İyi Klinik Uygulamaları Kılavuzu rehberliğinde uygulanabilecek klinik araştırmalar olduğu belirtilerek, şöyle denildi:

“Kök hücre tedavileri ile ilgili mevzuat Sağlık Bakanlığı 2018/10 tarih ve 54567092 sayılı genelgesi ile düzenlenmiştir. Söz konusu genelgeye göre televizyon, gazete ve sosyal medya gibi iletişim araçları aracılığı ile sağlık kuruluşlarının reklam amaçlı ve umut verici açıklamalarda bulunması yasaklanmıştır. Gelecekte hangi hastalara nasıl kök hücre tedavisinin yapılacağı İyi Klinik Uygulamaları Kılavuzu rehberliğinde yapılacak nitelikli klinik araştırmalarla belirlenecektir.”

(AA)